BATİK

İhtişamlı, lüks elbiseler konu edildiğinde batik elbise akla gelir. Elbise gibi, masa örtüleri, yastık yüzü, duvar örtüleri, şal, eşarp, çocuk giysilerinin de yapıldığı "batik dokumalar" günümüzde bütün dünyanın ilgisini çekmektedir.
Dersimizin konusu batik.

BATİK  NEDİR?

- Herhangi bir düz kumaş üzerine deseni oluşturmak suretiyle boyama  işlemine  tabi  tutularak  oluşturulan  kumaşlara  "Batik Dokumalar" diyoruz.
-  Batik çıkış yeri Endonezya olan, yüzyıllar kadar eski bir tekniktir.
- İlk kez 16. yüzyılda seyahate çıkanlar tarafından, sanat değeri yüksek, batik örtülerin yapıldığı meydana çıkmıştır.
- 19. yüzyıldan itibaren de batik tekniği Avrupa el sanatlarına girmiştir.
- Batik desenlerinde, doğanın çiçekleri, renkli kelebekler, cennet kuşları stilize edilerek motif olarak kullanılmaktadır.
- Jawa'da batik elbiseler için genellikle pamuklu kumaşlar, Avrupa da ise çok ince dokunan pamuklu kumaşlar tercih edilmektedir.
- Günümüzde  bir  benzerinin  yapımı  aynen  mümkün olmadığından gerek giysi ve gerekse dekoratif yapılan batikler ağırlığını sürdürmektedir.

BATİK NASIL YAPILIR?

- Batik çalışmalarında beyaz kumaşın üzerine desene göre kalemle desenler çizilir.
- Renkli olması istenmeyen yerler mumla kapatılır.
- Kumaş boya banyosunda renklendirilir.
- Desende tercih edilen renkler elde edilinceye kadar bir kaç defa mumlanarak renklendirilir.
- Çalışma sırasında mumda yer yer kırılmalar olur ve bunlara biraz renk karışır.
-  Bu batik çalışmalarının karakteristik özelliğidir.

Resim 1.  Batik dokumalar günümüzde bütün dünyanın ilgisini çekmektedir.

BATİK ÇALIŞMALARINDA  KUMAŞ SEÇİMİ

-  Kumaş seçiminde kumaşın cinsi, batiğin kullanılacağı yere göre değişir.
-  Dekoratif eşyaların yapımında, her türlü kumaşla çalışılır.
- Çalışmalara doğal ipekte değerlendirilebilir. Atkılar, şallar, baş örtüleri doğal ipekten yapılabilir.

BATİK  ÇALIŞMALARINDA  KULLANILAN  DESENLER

- Her türlü desenle batik çalışmaları yapılabilir.
- Zıt renklerle yapılan çalışmalarda özel işlemler gerekir.
- Çalışmalarda birbirini tamamlayan  renklerde tercih edilir. Örneğin beyaz, sarı, kahverengi, kırmızı, bordo, siyah gibi.

Resim 2. Her türlü desenle batik çalışması yapılabilir.

BATİK UYGULAMALARI KAÇ SINIFA AYRILIR?

1 ) Mumlu Batik
a- Kazıma Batik
b- Kalıpla Batik
2) Bağlama Batik (Tahta Batik)
3) Linalyum Batik
4) Şablon Batik
5) Kağıt Batik
6) Akıtma Batik

BATİK BOYASI NASIL OLMALIDIR?

- Batik boyası, ısıya dayanıklı, yıkanabilir ve parlak renkli boyalar olmalıdır.
- Boyalar birbirine karıştırılarak istenen tonda değişik renkler elde edilebilir.

Resim 3. Batik yapımında parlak renkli boyalar kullanılmalıdır.

Kumaştan başka, kağıda da değişik katlamalar uygulanarak boya verilmek suretiyle çok değişik dekoratif kağıtlar elde edilebilir.
Boyanan batiklerin mumunu alıp, mutlaka buharlayarak ve çeşitli işlemlerden geçirerek fikse edilmesi (sabitleştirilmesi) gerekir.
Bu yapılmadığı veya işlemlerde herhangi bir eksiklik olduğu' taktirde, batik özelliğini yitirecektir.