KOOPERATİF GENEL  KURULLARININ ÇALIŞMA ESASLARI VE 
GENEL  KURULDA  TOPLANTI NİSABI 

Bu dersimizde kooperatiflerin en yetkili organı olan genel kurulun çalışma esasları, toplantı usulü ve toplantı nisabı konularını ele alacağız.

GENEL  KURUL  NEDİR?

Kooperatif genel kurulu, bütün ortakları temsil eden en yetkili karar organıdır.
Genel  kurula katılma konusunda  1163 Sayılı  Kooperatifler Kanunu (yapı kooperatifleri hariç) bir sınırlama getirmiştir. "3 ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir".

GENEL KURUL KAÇ ŞEKİLDE TOPLANIR?

Genel kurul üç şekilde toplanır.
1.  Kuruluş genel kurulu
2.  Olağan genel kurul
3.  Olağanüstü genel kurul

Kuruluş genel kurulu, anasözleşmenin tescil ve ilanından sonra en geç bir ay içerisinde toplanır.
Olağan genel kurul, her yıl hesap devresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren en geç 6 ay içerisinde toplanır.
Olağanüstü genel kurul, kooperatifin alınması gereken kararlar bakımından olağan genel kurul zamanını beklemesinde sakınca bulunan hususların görüşülebilmesi için kanun ve anasözleşmelerdeki kaidelere uymak suretiyle belirli organ ve mercilerin davetiyle toplanır.

GENEL  KURULU TOPLANTIYA  KİMLER  ÇAĞIRABİLİR?

Genel kurulun toplantıya çağrılması genel kurulun türüne göre değişiklik gösterir. Ancak genel kurulu toplantıya çağırma yetkisini
kanun şu sırayla belirlemiştir:
- Yönetim kurulu
- Anasözleşme ile bu hususta yetkili kılınan diğer bir organ
- Gerektiğinde denetçiler kurulu
- Ortağı olduğu üst birlik
- Tasfiye memurları

Genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptir. Ancak genel kurul yukarıda belirtildiği şekilde toplanamadığı taktirde ilgili bakanlık genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptir.

Şekil 1. Pankobirliğin olağan genel kurul toplantısı.

GENEL KURULA ÇAĞRI VE GÜNDEM NASIL BELİRLENİR?

Genel  kurula çağrının  yetkili  organ  ve  merci  tarafından anasözleşmede belirtilen şekil ve surette yapılması önemlidir.
Genel kurulu toplantıya çağırma görevi (kuruluş genel kurulu hariç) genellikle yönetim kuruluna aittir.
Yönetim kurulu, o yıla ait ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihten 15 gün önce ilan ve toplantı günü hariç ortakların en kolay ve emin şekilde haber almalarını sağlamak üzere mahalli örf ve adetlerin gerektirdiği duyurma usullerine göre toplantı çağrısı ve ilanını yapar. Toplantı ilanını ihtiva eden yazıya gündemi de ekleyerek kooperatifin kapısına ortakların bulunduğu yerleşim merkezinin muhtarlık ilan yerine asılır.  İlanın yapıldığına dair tutanak düzenlenir.  Mahalli muhtarlıkça onaylanır. İlan ve gündemin bir örneği toplantıdan en az 15 gün önce Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il veya ilçe Müdürlüğü ve Mülki İdare Amirliğine gönderilir.
Dörtten az olmamak üzere, ortakların en az 1/10'u tarafından genel kurul toplantısından, en az yirmi gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.

GENEL KURUL TOPLANTISI NASIL YAPILIR?

Genel kurul toplantısına katılan ortakların hazır bulunanlar listesini imzalamalarından sonra yapılan yoklama neticesinde yeterli çoğunluğun (nisap) bulunduğu anlaşılınca toplantıya başlanır.
Toplantı, yönetim kurulu başkanı veya üyeleri veya bulunmadığı zaman genel kurulca gösterilecek bir ortak tarafından açılır.
Genel  kurulu  idare  etmek  üzere  Başkanlık  divanının oluşturulmasına geçilir. Başkanlık divanı ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilir. Başkanlık divanı bir başkan, bir başkan vekili, iki katip, iki oy ayırıcısından oluşur.
Başkanlık divanın oluşmasından sonra gündeme geçilir ve görüşmelere başlanır.
Kooperatifin yaptığı ilk toplantıda yeterli sayı sağlanamazsa toplantı ilan ve toplantı günü hariç 15 gün sonraya bırakılır.
Genel kurul toplantısında alınan kararların geçerli olabilmesi için, tutanağın kanuna uygun düzenlenmesi yanında diğer belgelerinde tutanağa eklenerek Başkanlık Divanı ve Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanması gerekmektedir.

GENEL KURULDA ORTAKLAR, OYUNU NASIL KULLANIR?

Kooperatif genel kuruluna katılan ortağın sermayesi ne olursa olsun bir oy hakkı vardır.
Genel kurulda oy iki şekilde kullanılmaktadır. Gizli oy veya açık oy kullanma şeklinde belirtilebilir.

TOPLANTI NİSABI NEDİR? KARAR NİSABI NEDİR?

Genel kurul toplantı nisabı ve karar nisabı anasözleşmelerde belirlenmiştir. İlk toplantı için genel kurula katılma hakkına sahip ortakların çoğunluğunun  (yarıdan bir fazlası) şahsen toplantıda bulunmaları gerekmektedir. Yeterli çoğunluk sağlanamadığı taktirde ikinci toplantı hazır bulunanlarla yapılır.
Kanun ve anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur.
Kooperatifin dağılması veya diğer bir kooperatifle birleşmesi veya anasözleşmenin değiştirilmesi için fiilen kullanılan oyların 2/3'ünün çoğunluğu gereklidir.
Ortakların şahsi sorumluluklarının ağırlaştırılması veya ek ödeme yükümleri ihdası hakkında alınacak kararlar için bütün ortakların 3/4'ünün rızası gereklidir.
Genel kurulda verilen kararlar hazır bulunmayan veya olumlu oy kullanmayan bütün ortaklar içinde geçerlidir.

GENEL  KURUL  BELGELERİ  NELERDİR?

1 . İlan, gündem ve ilan tutanağı
2. Yönetim kurulu faaliyet raporu, çalışma programı
3. Denetleme kurulu raporu
4. Bilanço
5. Gelir-gider farkı cetveli
6. Hazır bulunan ortaklar listesi (hazırun listesi)
7. Genel kurul tutanağı
8. Tahmini bütçe
9. Bakanlık temsilcisi raporu

ÖRNEKTİR

DUYURU

            Sınırlı Sorumlu Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin yıllık olağan genel kurul toplantısı  18.03.1994 tarihinde ve saat 13.00 de aşağıda belirtilen gündem doğrultusunda yapılacaktır.
Kooperatif ortaklarının belirtilen gün ve saatte kooperatif merkezinde hazır bulunmaları gerekmektedir.
Tüm ortaklara önemle duyurulur.
Koop.Kurl.Bşk. TARIMSAL KALKINMA
KOOPERATIFI

GÜNDEM
1-  Açılış ve yoklama
2-  Saygı duruşu
3-  Divan başkan ve katip üyeliklerine seçim
4-  Faaliyet ve denetçi raporunun okunması
5-  Bilanço ve tahmini bilançonun okunması
6-  Raporlar ve bilanço ile ilgili görüşme
7-  Raporların ve bilançoların açıklanması
8-  Seçimler
9-  Dilek ve temenniler
10-  Kapanış

NOT:  ÇOĞUNLUK SAĞLANAMAZSA TOPLANTI AYNI YERDE 12.04.1994 TARIHINDE  VE SAAT 13.00 DE AYNI GÜNDEM ILE TOPLANACAKTIR.

TUTANAK

İş bu tutanak Kooperatif binasında ve köyümüz kahvehanesinde 01.03.1994 tarihinde askıya çıkarılmış olup 12.04.1994 tarihinde indirilmiştir.

................. Köyü Muhtarı                              AZA                                       AZA

ÖRNEKTİR

FAALİYET RAPORU

1993 yılında yapılan genel kurul sonrası işbaşına gelen Yönetim Kurulumuz 1993 yılında şu faaliyetleri yapmıştır.

Sezonda Orman İşletme Müdürlüğü ile yapılan anlaşma sonucu orman temizleme ve istifleme çalışması yapılmıştır. Bu çalışma sonrası elde edilen gelir 130.064:000.- TL dir.

Kooperatif kanalı  ile otoyol  üzerinde  dinlenme tesislerinin çalıştırılması için girişimler yapılmış fakat bakanlık düzeyine kadar yapılan başvurulardan sonuç alınamamıştır. Su şişeleme ile ilgili araştırmalarımız devam etmektedir.

Yeni yönetime başarılar diler, genel kurula saygılarımızı sunarız.

Y. Kurl. Bşk.                          Üye                             Üye                             Üye                             Üye

ÖRNEKTİR

DENETLEME KURULU RAPORU

Kurul  olarak  yapmış  olduğumuz  incelemeden  elde  edilen sonuçlar aşağıdaki gibidir.
1-  Defterler yasal sürelerde işlenmektedir,
2-  Kayıtlar belge esasına dayandırılmaktadır,

Genel kurula arz eder; saygılar sunarız.

DENETLEME KURULU

DENETÇİ                                                     DENETÇİ                                                      DENETÇİ

S.S..............TARIMSAL KALKINMA KOOPERATIFI’NİN 31.12.1993 Tarihli KAPANIŞ BILANÇOSU

I.DÖNEN VARLIKLAR                                               KISA VADE YAB. KAYNAKLAR
HAZIR DEĞERLER               197.962.677               DİĞER BORÇLAR                 1.098.561 .-
Ort. Borçlar  : 1.098.561.-     
Kasa               : 196.087.667.                                    ÖD.VERGİ ve FONLAR         1 .774.000.-
Bankalar         :     1.875.000.                                    Öd. KDV   : 1.774.000.-

II. DURAN VARLIKLAR                                              ÖZ KAYNAKLAR                    14.500.000.-
DIĞER DURAN VARLIKLAR      364.760                  ÖDENMIŞ SERMAYE
Sermaye   :69.000.000.-
Kuruluş Gid. : 364.760                                              Öd. Sermaye  : 54.500.000
GEÇMIŞ YIL KÂRLARI           56.078.874.-
1992 G. Gider Farkı
DÖNEM KÂR ZARAR            124.876.002.-
1993 Gelir Gider Farkı
 

BAŞKAN                     BAŞKAN YRD.           ÜYE                            ÜYE                            ÜYE

S.S.......... TARIMSAL KALKINMA KOOPERATIFI GELIR GIDER FARKI CETVELI (31.12.1993)

DÖNEM GİDERLERİ                        5.005.618.-        HİZMET SATIŞ GELİRİ            130.064.000.-
 

KUR. GIDER PAYI                               182.380.-

OLUMLU GEL.-GID. FARKI         124.876.002.-
 

BAŞKAN                     BAŞKAN YRD.           ÜYE                            ÜYE                            ÜYE

ÖRNEKTİR

HAZIRUN CETVELİ

SIRA NO        ADI SOYADI                     SERMAYE            ÖD. SERMAYE                İMZA
1                     OKTAY ÖZIŞIK                     500.000.-                   125.000.-
2                     ERCAN ÖZTAŞ                   500.000.-                   125.000.-
3                     ÇETİN ÖZKOÇ                1.000.000.-              1.000.000.-
4                     TALAT YILDIZ                       500.000.-                   125.000.-
5                     YILMAZ KOÇ                        500.000.-                   125.000.-
6                     İMAZ KOÇ                            500.000.-                   125.000.-
7                     ERDİNÇ BILGIÇ                   500.000.-                   125.000.-
8                     OLGUN ŞEN           500.000.-                   250.000.-
9                     VEDAT ACAR                     500.000.-                   125.000.-
10                   SERVET DÖKME               500.000.-                   125.000.-
11                   RUHİ CANDAN                    500.000.-                   125.000.-
12                   KEMALLETTIN CAN           500.000.-                   125.000.-
13                   İZZET ŞAHİN                        500.000.-                   125.000.-
14                   AHMET ÇOLAK            1 .000.000.-              1.000.000.-
15                   NİZAM KOÇ                          500.000.-                   125.000.-
16                   MUZZAFFER YAVUZ          500.000.-                   125.000.-
17                   ERCAN ŞANLI                     500.000.-                   125.000.-
18                   BURHAN KAYAR        10.000.000.-            10.000.000.-
19                   FERUDUN KAYA                500.000.-                   125.000.-
20                   ORHAN YILDIZ        500.000.-                   125.000.-
21                   CEMALETTIN ASLAN        500.000.-                   500.000.-
22                   MUZZAFFER ÇOLAK         500.000.-                   125.000.-
23                   NECATI YALÇIN                  500.000.-                   125.000.-
24                   SARDUN YILDIZ                  500.000.-                   500.000.-
25                   BURHAN METE                   500.000.-                   125.000.-
26                   ORHAN ÇALIŞKAN            500.000.-                   125.000.-
27                   NİZAM YALÇIN        500.000.-                   125.000.-
28                   TALAT ERDOĞAN              500.000.-                   125.000.-
29                   CİHAN ÇALIŞKAN              500.000.-                   125.000.-
30                   SAMI DÖKME                      500.000.-                   125.000.-
ÖRNEKTİR

S.S.  TARIMSAL  KALKINMA  KOOPERATİFİNİN  1993  YILI OLAĞAN  GENEL  KURUL TOPLANTI TUTANAĞIDIR.

Kooperatif genel kurulu 12.04.1994 tarihinde .................... Köyünde 13.30 da başlamıştır. Toplantıya 28 (Yirmisekiz) ortak katılmıştır.

Toplantı gündem doğrultusunda aşağıdaki şekilde cereyan etmiştir.

Madde 1:       Açılışta 28 ortağın var olduğu anlaşıldı, Açılış yönetim kurulu başkanı tarafından yapıldı, toplantıya geçildi.
Madde 2:       Atatürk ve Türk büyükleri için bir dakikalık saygı duruşu yapıldı.
Madde 3:       Yapılan açık oylama ile Divan Başkanlığına katip üyeliklere ise ....................... ve ...................... seçildiler.
Madde 4:       Faaliyet  ve  denetleme  kurulu  raporları  yönetim  kurulu  üyesi tarafından genel kurula okundu. Gerekli açıklamalar yapıldı.
Madde 5:       1993  yılı  dönem  sonu    bilançosu   kalemleri   ile   olumlu  gelir  gider   farkı
cetveli genel kurula okundu, açıklandı. 1994 yılı tahmini bütçesi okundu, gelir ve gider kalemleri genel kurula açıklandı.
Madde 6:       Raporlar ve bilançolarla ilgili olarak genel kurula görüş açıldı. Burada söz  alan  ............................  sermaye  paylarının  değer olarak azlığından  söz  etti.  1994  döneminde  sermaye  paylarının arttırılmasının zorunlu hale geldiğini, yapılacak işlerde bu azlığın sorun yarattığını belirtti.
Madde 7:       Raporlar  ve  bilanço  ile  olumlu  gelir  gider   cetveli  ayrı  ayrı açık oylamaya
sunuldu.  Faaliyet ve denetçi,  raporları  ile 1993 yılı bilançosu, 1993 yılı olumlu  gelir gider farkı ve 1994 yılı tahmini bütçesi oybirliği ile kabul edildi.
Madde 8:       Yönetim ve denetim kurulları için seçimlere geçildi. Oy tasnif kuruluna açık oyla ......................... ve ........................... seçildiler. Yapılan seçimler sonrasında adaylar ve aldıkları oylar aşağıdaki gibidir.

Yönetim Kurulu Asil Üyeleri : Mesut Özkoç, Tali Kap, Nurettin Ertuğrul, İsmail Özdemir, Yılmaz Yalçın
Yedek Üyeler                        : Çetin Özkoç, Kemalettin Ertuğrul, Telat Yıldız, Necdet Ceylan, Fikri Kurşun seçildiler.
Denetim Kurulu Asil Üyeler : Sami Dökme, Necati Yalçın, Muzaffer Yavuz
Denetim Kurulu Yedek Üyeler        : Ruknettin Keskin, Sabri Kap, Zeki Kap

Madde 9  :     Delik ve temennilerde söz alan olmadı
Madde 10:     Toplantı  divan  başkanı  tarafından  yönetim  kuruluna seçilen üyelere
başarı dileyerek sona erdirildi.

Divan Bşk.          Katip Üye            Katip Üye

Oy Tasnifçisi       Oy Tasnifçisi     Bakanlık Temsilcisi

ÖRNEKTİR

1994 YILI TAHMİNİ BÜTÇE
 

DÖNEM GİDERLERİ             40.000.000.-               SERMAYE PAYI ÖDEMESİ             50.000.000.-
(HİZ SATIŞ)

TAHMİNİ OLUMLU FARK 150.000.000.-

                                                                 
200.000.000.-                                                                 200.000.000.-

BAŞKAN                     BAŞKAN YRD.           ÜYE                            ÜYE                            ÜYE

BAKANLIK TEMSİLCİSİ RAPORU

S.S. ............................... köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin 1993 yılı olağan  Genel  kurul  toplantısı  12.04.1994 tarihinde  .....................  köyünde yapılmıştır. İkinci oturum olduğundan çoğunluk aranmamış olup hazirun listesini yirmisekiz kişinin imzaladığı tespit edilmiştir.
Saygı  duruşundan  sonra  Divan  başkanlığına  ...........................  katip üyeliklere ise ............................... ve .............................. seçilmişlerdir. Divanın yerini almasından sonra Gündem sıra ile görüşülmeye açılmıştır.
Gündemin 4. maddesinde Denetleme kurulu ve Yönetim kurulu raporları ayrı ayrı okunmuştur.
5. maddede Bilanço - Gelir - Gider farkı cetveli ve tahmini bütçe okunmuştur.
6. Maddede Raporlar ve Bilanço ile ilgili görüşme yapılmış, kooperatif başkanı ......................... konuşma yapılmıştır.
7. maddede Denetleme raporu, yönetim kurulu raporu, bilanço, Gelir-gider farkı cetvelleri ayrı ayrı ibra edilmiş ve tahmini bütçe kabul edilmiştir.
8. maddede seçimlere geçilmiş oy tasnifçiliğine ..................... ve .................. seçilmişlerdir. Gizli oy açık tasnifte yapılan oylamada Yönetim kurulu Asil Üyeliklere Mesut ÖZKOÇ (524), Tali KAP (19), Nurettin ERTUĞRUL (10), İsmail ÖZDEMİR (21) ve Yılmaz YALÇIN (9) oy alarak seçilmişlerdir. Yedek üyeliklere ise Çetin ÖZKOÇ (13), Mesut ÖZKOÇ'la II. derece akraba olduğundan yedeğe alınmıştır. Kemalettin ERTUĞRUL (7), Talat YILDIZ (6), Fikri KURŞUN (4) ve Necdet CEYLAN (3) oy alarak seçilmişlerdir.
Denetleme kurulu Asıl Üyeliklerine Sami DÖKME (22), Necati YALÇIN (22) ve Muzaffer YAVUZ (15) oy alarak seçilmişlerdir. Yedek Üyeliklere ise Ruknettin KESKİN (13), Sabri KAP (1 ) ve Zeki KAP (1 ) oy alarak seçilmişlerdir.
Dilek ve temennilerde ................................. konuşma yapmıştır. Toplantı müddetince hiçbir olay meydana gelmediği gibi Genel  kurul tüzük ve ana sözleşmeye uygun olarak yapıldığına dair iş bu Bakanlık Temsilcisi Raporu tarafımızdan hazırlanarak imza altına alınmıştır. 12.04.1994
Bakanlık Temsilcisi