KOOPERATİF ORTAKLARININ HAK VE  ÖDEVLERİ 

Bu dersimizde Kooperatif ortaklarının hak ve ödevleri konusunu işleyeceğiz.

Kooperatif ortaklarının hak ve ödevleri 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun III. bölümünde hükme bağlanmıştır. Bu bölümdeki hak ve ödevler;
- Ortaklık senedi,
- Ortaklık payları
- Şahsi alacaklar
- Ayni sermaye
- Hak ve vecibelerde eşitlik
- Ortakların ödev ve sorumlulukları
başlıkları altında ele alınmıştır.

Kanunun  uygulamasını  yapmak  üzere  "Ortakların  Hak ve Görevleri"  hususu  anasözleşmelerde  hüküm  ve  teminat  altına alınmıştır.

ORTAKLARIN  GÖREVLERİ  NELERDİR?

Ortakların görevlerini genel olarak özetleyelim.
-   İlgili  kanunlar,  anasözleşme ve yönetmelik hükümlerine uymak,
-  Yüklendiği ortaklık paylarını, varsa ek ödemelerini, kredi ve avanslardan doğan ve vadesi gelen borcunu zamanında ödemek,
-   Kooperatife karşı olan her türlü yasal sorumluluklarını yerine getirmektir.

ORTAKLARIN  HAKLARI  NELERDİR?

Kooperatif ortaklarının hakları şunlardır:
-  Genel kurul toplantılarına katılmak,
-  Genel kurul toplantılarından önce bilanço, gelir-gider farkı hesapları, yıllık çalışma raporu ve kooperatifin bir yıl sonra yapacağı çalışmaya  ait  iş  programlarını  incelemek  denetçilerin  yaptığı denetimlere ait sonuçları yazılı olarak istemek.
- Gerektiğinde ilgili makamlara baş vurarak görev ve hakları ile ilgili konularda yardımcı olunmasını istemek,
-  Kanun  ve  anasözleşmede  yazılı  her  türlü  haklardan faydalanmak,
- Gerektiğinde yönetim kurulunun kararlarına karşı denetçilere genel kurul kararlarına karşı da yargı organlarına itiraz hakkını kullanmaktadır.

KOOPERATİF ORTAKLIĞI NASIL SONA ERER?

-   Anasözleşmede yazılı ortaklığa girme şartlarının sonradan yitirilmesi,
-   Ortağın çıkma isteğinin kabulü,
-   Ortağın ölümü,
-   Ortaklığın devri,

Şekil 1. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ve Anasözleşme.

KOOPERATİF  ORTAKLARININ  SORUMLULUKLARI NELERDİR?

Kooperatif ortaklarının sorumluluğu yüklenmiş oldukları sermaye payları  ve ek ödeme yükümleri  ile sınırlıdır (Anasözleşmelerle sorumluluk sınırları yükseltilebilir).
Kooperatifin durumunu bilerek yeni giren ortak, girişinden önce doğmuş olan borçlardan diğer ortaklar gibi sorumlu olur.